Panchmahal District Information in Gujarati પંચમહાલ જિલ્લા વિશે માહિતી: પંચમહાલ જિલ્લો એ ગુજરાતના જિલ્લાઓ પૈકીનો એક છે, પંચમહાલ જિલ્લો, તે ગુજરાતના પૂર્વ પ્રદેશનો છે, તેનું મુખ્ય મથક ગોદરા છે, જિલ્લામાં ઘણા નાણાં વિભાગો, 7 તાલુકા, 4 નગરપાલિકા અને 5 વિધાનસભા મતવિસ્તાર છે. પંચમહાલ સંસદીય મતવિસ્તારનો ભાગ. આ વિસ્તાર હેઠળ 604 ગામો અને 487 ગ્રામ પંચાયતો પણ છે.
પંચમહાલ જિલ્લા વિશે માહિતી Panchmahal District Information in Gujarati
પંચમહાલ જીલ્લો
પંચમહાલ જીલ્લાનો વિસ્તાર 5,231 ચોરસ કિલોમીટર છે અને 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ પંચમહાલની વસ્તી આશરે 2,390,776 છે અને વસ્તી ગીચતા 457 વ્યક્તિઓ પ્રતિ ચોરસ કિલોમીટર છે, પંચમહાલનો સાક્ષરતા દર 72.32% સ્ત્રીઓ છે. 949 છે. 2001 અને 2011 વચ્ચે જિલ્લાનો વસ્તી વૃદ્ધિ દર 17.92% રહ્યો છે.
ભારતમાં પંચમહાલ જિલ્લો ક્યાં આવેલો છે?
પંચમહાલ જિલ્લો એ ગુજરાત, ભારત રાજ્યનો સૌથી પશ્ચિમનો જિલ્લો છે, પંચમહાલ જિલ્લો ગુજરાતના પૂર્વ ભાગમાં આવેલો છે, અને પંચમહાલ 22°45’N 73°36’E ની વચ્ચે સ્થિત છે, પંચમહાલની ઊંચાઈ સમુદ્રથી 76 મીટર છે. સ્તર, પંચમહાલ ગુજરાતની રાજધાની નેશનલ હાઈવે 47 પર છે. તે રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો 48 અને 58 પર ગાંધીનગરથી 138 કિમી દક્ષિણ-પૂર્વમાં અને ભારતની રાજધાની દિલ્હીથી 924 કિમી દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં છે.
પંચમહાલ જીલ્લાના પડોશી જીલ્લાઓ
પંચમહાલ ઉત્તરમાં મહિસાગર જિલ્લો, પૂર્વમાં દાહોદ જિલ્લો, દક્ષિણમાં છોટા ઉદેપુર જિલ્લો, દક્ષિણ અને દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં વડોદરા જિલ્લો અને પશ્ચિમમાં ખેડા જિલ્લાથી ઘેરાયેલો છે.
પંચમહાલ જિલ્લામાં કેટલા તાલુકા બ્લોક અને પેટા વિભાગો આવેલા છે?
પંચમહાલ જિલ્લાના વહીવટી વિભાગો 6 તાલુકાઓ છે, જેને તાલુકા અથવા પેટા વિભાગો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, જિલ્લામાં ગોધરા, હાલોલ, કાલોલ, જાંબુઘોડા, શહેર, મોરવા (હડફ) અને ગોગંબા છે. જિલ્લામાં 4 નગરપાલિકાઓ પણ છે.
પંચમહાલ જિલ્લામાં વિધાનસભા અને લોકસભા બેઠકો
પંચમહાલ જિલ્લામાં શહેરા, મોરવા હડફ, ગોધરા, કાલોલ અને હાલોલ એમ 5 વિધાનસભા મતવિસ્તારો છે અને તે તમામ પંચમહાલ સંસદીય મતવિસ્તાર હેઠળ આવે છે.
પંચમહાલ જિલ્લામાં કેટલા ગામો છે?
પંચમહાલ જિલ્લામાં 487 ગ્રામ પંચાયતોમાં 604 ગામો આવેલા છે.
પંચમહાલ જિલ્લાનો ઈતિહાસ
પંચમહાલ જિલ્લાનો ઇતિહાસ લગભગ 1500 વર્ષ જૂનો છે, રાજ્યની સ્થાપના ચાવડા વંશના શાસક વનરાજ ચાવડાએ 7મી સદીમાં કરી હતી. 647 માં બંધાયેલ, પંચમહાલ પણ તેના નામે ઇતિહાસ ધરાવે છે, કારણ કે 19મી સદીમાં ગ્વાલિયરના રાજાઓ દ્વારા શાસિત પાંચ તાલુકાઓ હતા. જ્યારે તેઓ અંગ્રેજોને સોંપવામાં આવ્યા ત્યારે દરેક તાલુકામાં એક મહેલ હતો, તેથી સમગ્ર વિસ્તારનું નામ પંચમહાલ પડ્યું.
પંચમહાલમાં જોવાલાયક સ્થળો –
BAPS સ્વામિનારાયણ મંદિર પંચમહાલ
BAPS સ્વામિનારાયણ મંદિર પંચમહાલનું પ્રસિદ્ધ મંદિર છે. આ મંદિર ગોધરાના પંચમહાલમાં આવેલું છે. આ મંદિર ભગવાન શ્રી સ્વામી નારાયણ જીને સમર્પિત છે. આ મંદિરમાં તમને ભગવાન શ્રી સ્વામિનારાયણ, શ્રી ગુણાતીતાનંદ સ્વામી જી, શ્રી હરિકૃષ્ણ સ્વામી જી, શ્રી કૃષ્ણજી અને શ્રી રાધાજીની ખૂબ જ સુંદર મૂર્તિઓ જોવા મળે છે. આ મંદિર ખૂબ જ સુંદર રીતે બનાવવામાં આવ્યું છે.
સમગ્ર મંદિરમાં કોતરણીઓ જોઈ શકાય છે. મંદિરની બહાર એક વિશાળ બગીચો છે. તમે આ મંદિરની મુલાકાત લેવા આવી શકો છો. મંદિરમાં એક રેસ્ટોરન્ટ પણ છે, જ્યાં તમને સાત્વિક ભોજન ખાવા મળે છે. ખોરાક ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ છે. અહીં રહેવાની સગવડ પણ ઉપલબ્ધ છે. મંદિર ગોધરા રેલ્વે સ્ટેશનથી લગભગ 3 કિલોમીટર દૂર હશે.
કનેલાવ પિકનિક સ્પોટ પંચમહાલ
કનેલાવ પિકનિક સ્પોટ પંચમહાલનું મુખ્ય પ્રવાસન સ્થળ છે. તે પંચમહાલ જિલ્લાના ગોધરામાં આવેલું છે. આ જગ્યા ખૂબ જ સુંદર છે. અહીં તમને એક જળાશય મળશે. આ જગ્યા કુદરતી છે. અહીં આવવું ખૂબ સરસ છે. અહીં તમે પક્ષીઓને પણ જોઈ શકો છો. તમે અહીં સારો સમય પસાર કરી શકો છો.
ગણેશ મંદિર પંચમહાલ
ગણેશ મંદિર પંચમહાલનું પ્રખ્યાત મંદિર છે. આ મંદિર ગોધરાથી લગભગ 8 કિમી દૂર પંચમહાલમાં છે. આ મંદિર મુખ્ય માર્ગ પર આવેલું છે. આ મંદિર ખૂબ જ સુંદર છે. ભગવાન ગણેશ મંદિરની અંદર જોઈ શકાય છે. ગણેશ ચતુર્થી દરમિયાન અનેક લોકો અહીં ભગવાન ગણેશના દર્શન કરવા આવે છે. એવું કહેવાય છે કે તમે અહીં ભગવાન ગણેશની કોઈ પણ ઈચ્છા કરી શકો છો. તેણી થઈ ગઈ. તમે અહીં મુલાકાત લઈ શકો છો. તે તમને ગમશે. આ મંદિર પ્રાચીન છે. આ મંદિર પોપટપુરામાં બનેલ છે.
ત્રિમંદિર પંચમહાલ
ત્રિમંદિર પંચમહાલનું પ્રખ્યાત મંદિર છે. આ મંદિર ગોધરામાં આવેલું છે. આ મંદિર ગોધરાથી લગભગ 4 કિમી દૂર નેશનલ હાઈવે 59 પર આવેલું છે. આ મંદિર ખૂબ જ સુંદર છે. મંદિરમાં તમે હિન્દુ, જૈન અને વૈષ્ણવ ધર્મના શિલ્પો શોધી શકો છો. અહીં તમે ભગવાન કૃષ્ણ, ભગવાન શિવ, ગણેશ જી, શ્રી બાલાજી, શ્રી પદ્માવતી દેવી, શ્રી હનુમાન જી, શ્રી સીમંધર સ્વામીજીની મૂર્તિઓ જોઈ શકો છો. અહીં આવવું ખૂબ સરસ છે.
પંચમહાલ ગરમ પાણીનું તળાવ
ગરમ પાણી કુંડ પંચમહાલમાં આવેલું ખૂબ જ આકર્ષક સ્થળ છે. પંચમહાલના ટુવા ગામમાં ગરમ પાણીનુંતળાવછે. અહીંતમને કુદરતી ગરમ પાણીના ઝરણા જોવા મળશે. આ પાણી જમીનની અંદરથી આવે છે. આ પાણી સલ્ફરથી ભરેલું છે. આ પાણી ચામડીના રોગો મટાડે છે. ઘણા લોકો અહીં આવે છે અને આ પાણીથી સ્નાન કરે છે. અહીં લગભગ 52 તળાવો છે, જેમાં પાણીનું તાપમાન બદલાય છે. આ પાણીથી સ્નાન કરવાથી ત્વચાના રોગો દૂર થાય છે. આ પાણી સલ્ફરથી ભરેલું છે. આ સ્થળનું ધાર્મિક મહત્વ છે. આ જગ્યાને ભીમની ચોરી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
શ્રી મહાકાળી મંદિર પાવાગઢ
શ્રી મહાકાળી મંદિર પાવાગઢનું પ્રસિદ્ધ મંદિર છે. આ મંદિર દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. આ મંદિર પાવાગઢ ટેકરી પર આવેલું છે. આ મંદિર આ ટેકરીની ટોચ પર બનેલું છે. મંદિર સુધી જવા માટે સીડીઓ છે. અહીં રોપ-વેની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે, જેના દ્વારા તમે મંદિર સુધી પહોંચી શકો છો. રોપવે શુલ્ક લાગુ. જો તમે અહીં સીડી દ્વારા જાઓ છો તો તમે દરેક વસ્તુનો આનંદ માણી શકો છો.
શ્રી મહાકાળી મંદિર પાવાગઢનું પ્રસિદ્ધ મંદિર છે. આ મંદિરમાં આપણને કાલીજીની મૂર્તિ જોવા મળે છે. આ પ્રથમ શક્તિપીઠ છે. આ મંદિરમાં કાલીજીની દક્ષિણમુખી પ્રતિમા છે. આ મંદિર મુખ્યત્વે તંત્ર મંત્ર માટે પ્રસિદ્ધ છે. અહીં આવવું ખૂબ સરસ છે. અહીંથી આસપાસનો નજારો ખૂબ જ અદભૂત છે. નવરાત્રિ દરમિયાન પાવાગઢની દેવીના દર્શન કરવા અનેક ભક્તો અહીં આવે છે. આ જગ્યા ખૂબ જ સુંદર છે.
પંચમહાલ શા માટે પ્રખ્યાત છે?
13મી સદીમાં અલાઉદ્દીન ખિલજીના નેતૃત્વમાં દિલ્હી સલ્તનત દ્વારા શહેર પર કબજો કરવામાં આવ્યો હતો. પાછળથી 1484 માં, ગુજરાતના સુલતાન મહમૂદ બેગડાએ શહેર કબજે કર્યું. આજે પંચમહાલ ચાંપાનેર પાવાગઢ પુરાતત્વીય ઉદ્યાન માટે જાણીતું છે, જે વિશ્વભરના પ્રવાસીઓમાં લોકપ્રિય યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ છે.
પંચમહાલ કોણે બંધાવ્યું?
ફતેહપુર સીકરીની સૌથી પ્રસિદ્ધ રચનાઓમાંની એક, પંચ મહેલને ‘ડ્રીમ ઇન સ્ટોન’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ફતેહપુર સિકરીનું મહેલ શહેર 1571 થી 1585 દરમિયાન મુઘલ સમ્રાટ અકબર (1556-1605) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. સમગ્ર સંકુલ સ્થાનિક રીતે ખોદવામાં આવેલા લાલ રેતીના પથ્થરથી બનેલું છે, જે સિકરી સેન્ડસ્ટોન તરીકે ઓળખાય છે.
છેલ્લા શબ્દો
મને આશા છે કે તમને ઉપર જણાવ્યા મુજબ પંચમહાલ જિલ્લા વિશેની માહિતી ગમી હશે. જો તમને ગમે તો તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો, જો તમને કોઈ પ્રશ્ન હોય તો કોમેન્ટ માં ચોક્કસ પૂછો. આભાર
પંચમહાલ જિલ્લા વિશે વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)
પંચમહાલ જીલ્લો કયો તાલુકો છે ?
પંચમહાલ જીલ્લામાં 11 તાલુકાઓનો સમાવેશ થાય છે જેમ કે. ખાનપુર, કડાણા, સંતરામપુર, લુણાવાડા, શહેરા, મોરવા, ગોધરા, કાલોલ, ધોધનબા, હાલોલ, જાંબુઘોડા. જીલ્લાનું મુખ્ય મથક ગોધરા તાલુકા છે.
પંચમહાલનો અર્થ શું છે?
પંચમહાલનો અર્થ “પાંચ મહેલો” થાય છે કારણ કે પેટા વિભાગો (ગોધરા, દાહોદ, હાલોલ, કાલોલ અને ઝાલોદ) સહિત પાંચ તાલુકાઓ ગ્વાલિયરના મહારાજા સિંધિયા દ્વારા અંગ્રેજોને આપવામાં આવ્યા હતા. આમ આ જિલ્લાનું નામ પંચમહાલ પડ્યું છે. પછી 1 મે 1960ના રોજ મુંબઈ રાજ્યને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવ્યું.
બીજા જિલ્લા વિશે જાણો:
