Surendranagar District Information in Gujarati સુરેન્દ્રનગર જિલ્લા વિશે માહિતી: સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો ભારત દેશના ગુજરાત રાજ્યનો એક જિલ્લો છે. આ શહેર પર ઝાલા રાજપૂતોનું શાસન હતું અને તેને વઢવાણના જોડિયા શહેર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. રાજપૂત શાસન દરમિયાન સુરેન્દ્રનગરમાં ઘણી ઇમારતો, દરવાજાઓ અને અન્ય બાંધકામો બંધાયા હતા. આજે તે ગુજરાતના સૌથી લોકપ્રિય પ્રવાસન સ્થળોમાંનું એક ગણાય છે.
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લા વિશે માહિતી Surendranagar District Information in Gujarati
1,795 ફૂટની ઉંચાઈ સાથે, સુરેન્દ્રનગર 10,400 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું છે. તેની મોટાભાગની જમીનમાં કઠોર ભૂપ્રદેશ છે અને તે ભોગાવો નદીના પાણીથી ભરપૂર છે. તેની આબોહવા મધ્યમ છે. ઉનાળા દરમિયાન, સરેરાશ પારો સ્તર 37°C-41°C ની વચ્ચે હોય છે. શિયાળાની ઋતુમાં તે નીચે આવે છે અને 10°C-14°C વચ્ચે રહે છે. ચોમાસા દરમિયાન ભારે વરસાદ પડે છે.
સુરેન્દ્રનગરમાં વિવિધ પ્રવાસન સ્થળો આવેલા છે. નોંધપાત્ર સ્થળોમાં રાજરાજેશ્વરી મંદિર, ગંગાવો કુંડ, ભોગાવો નદીનો કિનારો અને સ્થાનિક અસ્તિર બજારનો સમાવેશ થાય છે.
| રાજ્ય: | ગુજરાત |
| વિસ્તાર: | 10489 ચોરસ કિમી |
| ભાષા: | ગુજરાતી, હિન્દી અને અંગ્રેજી |
| જોવાલાયક સ્થળો: | ડેઝર્ટ કોર્સર કેમ્પ, ડુંગરપુર હિલ સ્ટેશન, દોલિયા તીર્થ, રતનપુર તીર્થ, શ્રી ઉપરિયાલાજી તીર્થ વગેરે. |
| ખ્યાતિ: | રાજ્યમાં સૌથી વધુ કપાસ ઉત્પાદક |
| ક્યારે જવું: | નવેમ્બર થી ફેબ્રુઆરી |
સુરેન્દ્રનગર નો ઇતિહાસ
સુરેન્દ્રનગર ગુજરાત રાજ્યના અન્ય પ્રદેશો પર શાસન કરતા પરંપરાગત રાજવંશોના નિયંત્રણ હેઠળ હતું. રાજ્યોના વિલય પછી સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો હવે ઝાલાવાડ તરીકે ઓળખાતો હતો. સુરેન્દ્રનગર તરીકે ઓળખાતો વર્તમાન જિલ્લો બ્રિટિશ પોલિટિકલ એજન્ટનું મુખ્ય મથક હતું. પોલિટિકલ એજન્ટોએ વડવાણ છાવણી છોડી દીધી અને વર્ષ 1946 એડીમાં તેને વડવાણના શાસકને પરત કરી. ત્યાં તેનું નામ બદલીને 1947માં વડવાણના પૂર્વ રાજા સુરેન્દ્રસિંહજીના નામ પરથી સુરેન્દ્રનગર રાખવામાં આવ્યું. 1948 થી, સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. સુરેન્દ્રનગર એ સૌરાષ્ટ્ર પેટા રાજ્યનો એક જિલ્લો છે.
જીલ્લામાં નાના પાયા પર સ્થાપત્ય સંશોધન હાથ ધરવામાં આવ્યું છે અને અનેક પૂર્વ-ઐતિહાસિક વસવાટના સ્થળો મળી આવ્યા છે. વર્ષ 1957-58માં સાયલા તાલુકાના સેજકપુર ખાતેથી પાષાણ યુગ પછીના કેટલાક સાધનો મળી આવ્યા છે. આ પથ્થર યુગ પછીની સંસ્કૃતિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે જેમાં મુખ્યત્વે શિકારી અને માછીમાર અર્થતંત્ર હોય છે. પ્રાચીન પુરાણી યુગમાં લોકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા સાધનો પણ આ જિલ્લામાં જોવા મળે છે.
આ જિલ્લાના કેટલાક ગ્રામ પ્રદેશોના શાસકોના ઇતિહાસનું વિશ્લેષણ કરવું ખૂબ જ રસપ્રદ રહેશે. સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં ધ્રાંગધ્રા, વઢવાણ, લખતર, સાયલા, ચૂડા, મૂળી, બજાણા, પાટડી વગેરે રાજ્યો અને જાગીરોનો સમાવેશ થતો હતો અને તેમાં વણોદ, વિઠ્ઠલગઢ, જૈનાબાદ, રાજપુરા, આનંદપુર, ચોટીલા, ભોઈકા, ઝીંઝુવાડા, દસાડા જેવા કેન્દ્રોનો સમાવેશ થતો હતો. રાયસાંકલી. આ તમામ રાજ્યો અને જાગીરો અગાઉના સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સમાવવામાં આવ્યા હતા અને ઝાલાવાડ જિલ્લાનો ભાગ બન્યા હતા.
દંતકથાઓ
ભોગાવોની દંતકથા દંતકથા અનુસાર, જૂનાગઢની ઘેરાબંધી દરમિયાન, જયસિંહ સિદ્ધરાજ રાખેંગારની રાણી રાણકદેવી સાથે પ્રેમમાં પડ્યા હતા. તેણે જૂનાગઢ પર હુમલો કર્યો અને કિલ્લા અને રાણીનો દાવો કરવા માટે રા’ખેંગારને મારી નાખ્યો, પરંતુ તેણીએ ના પાડી અને ભાગી ગયો. તે શહેરથી ભાગો નદી તરફ ભાગી ગઈ.
લાંબો પીછો કર્યા પછી, તેણીએ હાર માની અને જૂનાગઢની રાણી બનવાને બદલે, તેણીએ વડવાણ શહેરની નજીક, ભોગાવો નદીના કિનારે સતી બનીને પોતાનું બલિદાન આપ્યું. જો કે, તેણી મૃત્યુ પામે તે પહેલાં તેણીએ શ્રાપ આપ્યો કે નદી તે સ્થળથી આગળ વહેશે નહીં. નદીના કિનારે રાણકદેવીના માનમાં એક મંદિર છે.
અર્થતંત્ર
ભૂતકાળમાં, સુરેન્દ્રનગરનો ઉપયોગ વસાહતીઓ દ્વારા હિલ સ્ટેશન તરીકે કરવામાં આવતો હતો, કારણ કે તેની શુષ્ક આબોહવા અમુક શારીરિક તેમજ માનસિક બિમારીઓ માટે ફાયદાકારક હતી. સુરેન્દ્રનગરની શુષ્ક હવા આજે પણ ગુજરાતમાં ક્ષયના દર્દીઓના ઈલાજ માટે શ્રેષ્ઠ સ્થળ ગણાય છે.
નગરપાલિકા હેઠળ આવતા જિલ્લા પાટનગર સુરેન્દ્રનગર ભોગાવો નદીના વહેણથી વિભાજીત થયેલા શહેરની બે બાજુઓને જોડતા રસ્તાઓ અને બે કોઝવેની ખરાબ હાલતથી પીડાય છે. શહેરની મ્યુનિસિપલ બોડી લાંબા સમયથી મહાનગરપાલિકાના હોદ્દા માટે ઉમેદવાર તરીકે ગણવામાં આવે છે પરંતુ કેટલાક રાજકીય કારણોસર તે ક્યારેય સાકાર થઈ શક્યો નથી. માથાદીઠ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં તે બીજા ક્રમે છે. ગુજરાતમાં સુરેન્દ્રનગરમાંથી અનેક અખબારો પ્રકાશિત થાય છે.
વ્યવસાયો
કન્ફેક્શનરી, સિરામિક્સ, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, એન્જિનિયરિંગ પ્લાસ્ટિક અને મીઠું ઉત્પાદન સહિત ઘણા નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો અને ઉદ્યોગો હાજર છે. વડવાણ શહેર કૃષિ ઉત્પાદનો, કપાસ, મીઠું, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, રસાયણો અને પ્લાસ્ટિક, કાપડ બેરિંગ્સ, સિરામિક્સ અને સેનિટરી વેર માટેનું મુખ્ય વેપાર અને પ્રક્રિયા કેન્દ્ર છે.
કુદરતી સંસાધનો
ભારતના મીઠાના પુરવઠાનો 25 ટકા સુરેન્દ્રનગર વિસ્તારમાં ખાણકામમાંથી આવે છે. ખાસ કરીને ખારાઘોડા વિસ્તારમાં અગર (મીઠાના તવાઓ)ના માઇલો છે. રણ પ્રદેશના ઝીંઝુવાડામાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત મીઠાનું ઉત્પાદન થાય છે.
કાપડ
સુરેન્દ્રનગર ભારતમાં કપાસ અને જિનિંગ પ્રવૃત્તિઓનું હબ છે, જેમાં મોટી સંખ્યામાં જિનિંગ અને પ્રેસિંગ એકમો છે. તે વિશ્વમાં ગુણવત્તાયુક્ત શંકર કપાસના સૌથી મોટા ઉત્પાદકોમાંનું એક છે. સુરેન્દ્રનગર કોટન ઓઇલ એન્ડ ઓઇલસીડ એસોસિએશન લિ., (ભારત સરકાર માન્ય) કપાસ માટે વિશ્વ વિખ્યાત ફ્યુચર્સ ટ્રેડિંગ એક્સચેન્જ છે.
તેની સ્થાપના 1964માં કરવામાં આવી હતી અને તે ભારતમાં પ્રથમ કોટન ફ્યુચર્સ ટ્રેડિંગ એક્સચેન્જ છે. સુરેન્દ્રનગર શહેરમાં સાડીઓમાં વિશેષતા ધરાવતું કાપડ અને કપડાનું મોટું બજાર પણ છે. શહેરના જવાહર રોડ અને વિઠ્ઠલ પ્રેસ રોડ પર કપડાના મોટા શોરૂમ આવેલા છે.
સુરેન્દ્રનગર માં જોવાલાયક સ્થળો
જો તમે તમારી રજાઓ શહેરના ધમધમાટથી દૂર પસાર કરવા માંગતા હો, તો ગુજરાતનું આ અનોખું અને છુપાયેલ પ્રવાસી આકર્ષણ સંપૂર્ણ રીતે કામ કરે છે. સુરેન્દ્રનગર, જો તમે અજાયબીઓથી ભરપૂર આ અદ્ભુત સ્થળની મુલાકાત લેવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો અહીં કેટલાક આકર્ષણો છે જેની તમારે મુલાકાત લેવી જ જોઈએ.
ચામુંડા માતાજીનું મંદિર
ચોટીલા એ લગભગ 20,000 લોકોની વસ્તી ધરાવતું નાનું શહેર છે અને ગુજરાતમાં સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાનું તાલુકા મથક છે. ચોટીલા પર્વતની ટોચ પર માતાજીનું મંદિર આવેલું છે. ચોટીલા પર્વત લગભગ 1250 ફૂટ ઊંચો છે અને તે રાજકોટથી લગભગ 40 માઈલ અને અમદાવાદથી લગભગ 50 માઈલ દૂર સ્થિત છે.
અભિનેત્રી ડિમ્પલ કાપડિયા
હિન્દી ફિલ્મોની જાણીતી અભિનેત્રી ડિમ્પલ કાપડિયાનો જન્મ ચોટીલામાં થયો હતો. તે ચોટીલા સ્થિત ગુજરાતી ઉદ્યોગપતિ ચુનીભાઈ કાપડિયા અને તેમની પત્ની બેટીની મોટી પુત્રી છે. તેની પુત્રી ટ્વિંકલ ખન્ના (હવે વિખ્યાત હિન્દી ફિલ્મના હીરો અક્ષય કુમાર સાથે પરણેલી) થોડાં વર્ષો પહેલાં અમદાવાદ આવી ત્યારે તેણે ખાસ ચોટીલાની મુલાકાત લીધી અને ટેકરી પર આવેલા ચામુંડા મંદિરની મુલાકાત લીધી.
સૌરાષ્ટ્રના જાણીતા લેખક, સાહિત્યકાર, કવિ, પત્રકાર, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની સ્વ. ઝવેરચંદ મેઘાણીનો જન્મ પણ અહીં ચોટીલામાં થયો હતો. ઝવેરચંદ મેઘાણી જ્યાં જન્મ્યા હતા તે ઘર મોટાભાગે ઉપેક્ષિત હતું, પરંતુ હવે કેટલાક લોકોએ તેને સાચવવાનું શરૂ કર્યું છે.
વાર્તા એવી છે કે જ્યારે ચંદ્ર અને મુંડા રાક્ષસો દેવી મહાકાલી પર વિજય મેળવવા આવ્યા હતા અને તે લડાઈમાં, દેવીએ તેમના માથા કાપીને માતા અંબિકાને સોંપ્યા હતા, જેણે બદલામાં મહાકાળીને કહ્યું હતું કે ચામુંડા દેવી તરીકે પૂજાશે.
BAPS શ્રી સ્વામિનારાયણ મંદિર સુરેન્દ્રનગર
સુરેન્દ્રનગર રેલ્વે સ્ટેશન પાસે આ એક સુંદર BAPS મંદિર છે. આ ઉપરાંત હવે અહીં BAPS દ્વારા મિની ફૂડ સ્ટોલ પણ શરૂ કરવામાં આવ્યો છે. શહેરમાં બહારથી આવતા પ્રવાસીઓને અહીં ઓછી કિંમતે સારી ગુણવત્તાવાળું ભોજન મળી શકે છે. એક જગ્યાએ અનેક દેવી-દેવતાઓ ધરાવતું ખૂબ જ સરસ મંદિર. મંદિર વિશાળ છે અને સપ્તાહના અંતે વ્યસ્ત ટ્રાફિક રહે છે.
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લા વિશે વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો ક્યાં આવેલો છે?
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો પશ્ચિમ ભારતના ગુજરાત રાજ્યમાં આવેલો છે. તે તેની સાંસ્કૃતિક વિવિધતા, આર્થિક જીવનશક્તિ અને કૃષિ સમૃદ્ધિ માટે જાણીતું છે.
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો તેની સાંસ્કૃતિક વિવિધતા કેવી રીતે ઉજવે છે?
સુરેન્દ્રનગર જિલ્લો તેની સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને નવરાત્રી, દિવાળી અને હોળી જેવા તહેવારો સાથે ઉજવે છે, જે વિવિધ સમુદાયો અને તેમની ધાર્મિક પરંપરાઓનું સહઅસ્તિત્વ દર્શાવે છે.
બીજા જિલ્લા વિશે જાણો:
