Delhi State Information in Gujarati દિલ્હી રાજ્ય વિશે માહિતી: ભારતમાં 29 રાજ્યો છે, પરંતુ ભારતની રાજધાની દિલ્હી છે. દિલમાં દિલ્હી લોકોની છે, જે દરેકના દિલમાં વસે છે. ભારતના તમામ રાજ્યોની પોતાની આગવી ઓળખ છે, દરેક રાજ્યનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ છે, તેવી જ રીતે દિલ્હી પણ પોતાનામાં વિશેષ છે અને તેનું વિશેષ મહત્વ છે.
દેશભરમાંથી લોકો અહીં આવતા રહે છે. દિલ્હીમાં કોઈપણ રાજકીય આંદોલન થાય છે. દિલ્હી હંમેશા આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. જો જોવામાં આવે તો દિલ્હી સમગ્ર ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. દિલ્હીમાં રાજકીય, સામાજિક, ધાર્મિક, સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક દરેક પ્રકારનું થિયેટર જોવા મળે છે. આવો નજારો બીજે ક્યાંય જોવા મળતો નથી. દિલ્હીનું જૂનું નામ ઈન્દ્રપ્રસ્થ હતું.
દિલ્હી રાજ્ય વિશે માહિતી Delhi State Information in Gujarati
| Location | ઉત્તર ભારત, ભારતની રાજધાની |
| Historical Significance | પ્રાચીન ઈતિહાસ, મોગલ યુગ, સંસ્થાનવાદી શાસન |
| Cultural Diversity | સંસ્કૃતિ, ઉત્સવો, વિવિધ પરંપરાઓનું મિશ્રણ |
| Landmarks | લાલ કિલ્લો, કુતુબ મિનાર, ઈન્ડિયા ગેટ, લોટસ ટેમ્પલ |
| Economy | ઇકોનોમિક હબ, બિઝનેસ ડિસ્ટ્રિક્ટ, આધુનિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર |
| Challenges | શહેરીકરણ, પ્રદૂષણ, ટ્રાફિકની ભીડ |
| Arts and Culture | સાહિત્યિક ઉત્સવો, થિયેટર, આર્ટ ગેલેરી |
| Political Significance | સંસદ સહિત મહત્ત્વની રાજકીય સંસ્થાઓ ધરાવે છે |
| Future Vision | ટકાઉ વિકાસ, વારસાનું સંરક્ષણ |
| Unity in Diversity | ભારતની વિવિધ વસ્તી અને સંસ્કૃતિને પ્રતિબિંબિત કરે છે |
ઇતિહાસ
દિલ્હીનો પોતાનો ઇતિહાસ છે. દિલ્હી હંમેશા ઐતિહાસિક રહ્યું છે. દિલ્હીના ઈતિહાસમાં દિલ્હીને અનંગપાલ અને પૃથ્વીરાજ કહેવામાં આવતું હતું. દિલ્હીની હાલત હંમેશા એવી જ રહી છે, ક્યારેક તેને ફૂલોના પલંગ પર સુવડાવવામાં આવી, ક્યારેક તેને કાંટાનો તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો, ક્યારેક તેને દુલ્હનની જેમ શણગારવામાં આવ્યો, ક્યારેક તેના કપાળ પરથી સિંદૂર ઉતારવામાં આવ્યો.
અનેક રાજાઓની મુત્સદ્દીગીરીના કારણે દિલ્હીમાં જાળ બિછાવી હતી. કેટલાક રાજવંશોએ તેને લૂંટી અને નાશ કર્યો અને કેટલાક રાજવંશોએ દિલ્હીની શોભા પણ વધારી, દિલ્હીએ તૈમૂર અને નાદિર શાહનો ભયાનક નરસંહાર જોયો. ભારત અને વિદેશની અનેક શક્તિઓએ આ સ્થળની સુંદરતામાં વધારો કર્યો છે. દિલ્હીના દરેક ખૂણામાં કોઈને કોઈ ઈતિહાસ છુપાયેલો છે.
એવું કહેવાય છે કે જ્યારે પણ બ્રિટિશ સરકારને જીત મળી ત્યારે દિલ્હીમાં તેની ઉજવણી કરવામાં આવતી હતી. અંગ્રેજોએ પણ દિલ્હીમાં તેમની મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ તેઓ નિષ્ફળ ગયા. દિલ્હીમાં અંગ્રેજો વિરુદ્ધ સૂત્રોચ્ચાર કરવામાં આવ્યા હતા અને હડતાળ પણ કરવામાં આવી હતી.
ગાંધી, જવાહરલાલ નેહરુ અને ભગતસિંહ જેવા ઘણા સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓને અંગ્રેજોએ ભારત છોડવાની ફરજ પાડી હતી. આઝાદી પછી, દિલ્હી ઘણા નેતાઓનું વર્ચસ્વ બની ગયું અને બ્રિટિશ શાસનની નિશાની દિલ્હીમાંથી ગાયબ થઈ ગઈ અને ભારતીયોએ તેમની છાપ છોડી દીધી.
દેશભરમાંથી લોકો અહીં આવતા રહે છે. દિલ્હી ખૂબ જ સુંદર અને આકર્ષક છે. દિલ્હીના રસ્તા એટલા પહોળા છે કે અહીં વાહનો જોવાનો એક અલગ જ નજારો છે. રસ્તાની બંને બાજુ ફૂલોથી શણગારવામાં આવી છે જે રસ્તાની સુંદરતામાં વધારો કરે છે.
દિલ્હીના દરેક રસ્તાને કોઈને કોઈ બગીચાના નામથી સંબોધવામાં આવે છે. અહીંના રસ્તાઓ પર કાર, બસ, સ્કૂટર, મોટરસાઇકલ અને ટ્રક હંમેશા જોવા મળે છે. દિલ્હી ભારતની રાજધાની છે, તેથી સરકારના મુખ્ય કાર્યાલયો અને રાષ્ટ્રપતિ ભવન પણ અહીં દિલ્હીમાં સ્થાપિત છે. દિલ્હી એક ગીચ વસ્તી ધરાવતું રાજ્ય છે.
દિલ્હીમાં જોવાલાયક સ્થળો
અહીં અનેક ઐતિહાસિક ઈમારતો આવેલી છે. દિલ્હીમાં દરેક વસ્તુ જોવા લાયક છે, પછી તે રોડ હોય કે પાર્ક કે ઈમારત કે અન્ય કોઈ જગ્યા, દરેક જગ્યાની સાથે કોઈને કોઈ ઈતિહાસ જોડાયેલો છે.
દિલ્હીના પ્રવાસન સ્થળો ખૂબ જ આકર્ષક છે, જેના કારણે લોકો ત્યાં આવતા રહે છે. લાલ કિલ્લો, કુતુબ મિનાર, જંતર-મંતર, જામા મસ્જિદ, બિરલા મંદિર, કમળ મંદિર, મૌર્ય લોખંડનો સ્તંભ, છતરપુર મંદિર, ઈન્ડિયા ગેટ, હુમાયુનો મકબરો, ગુરુદ્વારા બંગલા સાહિબ વગેરે અહીં આવેલા છે. તેમને જોવા લોકોના ટોળા ઉમટી પડે છે.
ચાંદની ચોક અને કનોટ પ્લેસની સુંદરતા જોવા જેવી છે. લોટસ ટેમ્પલની સુંદરતા એટલી બધી છે કે દરેક ધર્મ અને જાતિના લોકો તેને જોવાનું પસંદ કરે છે. આજે પણ લોખંડના થાંભલા પર કાટના નિશાન નથી, જેના કારણે તે હંમેશા સમાચારોમાં રહે છે અને લોકો તેને જોવા જાય છે. તમામ જૂના કિલ્લાઓ પર પાંડવોનું શાસન હતું, જે તેમને આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનાવે છે.
અહીં પ્રાણી સંગ્રહાલય, વિવિધ પ્રકારના ઉદ્યાન, મુગલ ગાર્ડન જે તમામ પ્રકારના વૃક્ષો, છોડ અને વનસ્પતિઓ માટે પ્રખ્યાત છે તે આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. લોકો અહીં આવતા-જતા રહે છે. દિલ્હીમાં મોટા મોલ અને વિશાળ શોપિંગ કોમ્પ્લેક્સ બનાવવામાં આવ્યા છે. જ્યાં લોકોને જોઈતી દરેક વસ્તુ ઉપલબ્ધ છે.
દિલ્હીમાં મોટી મોટી કંપનીઓ છે, જેમાં દૂર-દૂરથી લોકો નોકરી માટે આવે છે, દિલ્હીમાં કામ કરે છે અને ત્યાં સ્થાયી થાય છે. દેશનું તમામ રાજકીય કામ દિલ્હીમાં થાય છે, રાષ્ટ્રપતિને લગતા તમામ કામ પણ દિલ્હીમાં થાય છે. દિલ્હીના રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં પણ આવું જ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે દિલ્હી હંમેશા સમાચારોમાં રહે છે.
મુખ્ય ભાષાઓ
દિલ્હીમાં વિવિધ ભાષાઓ બોલાય છે, કારણ કે અહીં તમામ ધર્મ અને જાતિના લોકો વસે છે. જેઓ પોતાની ભાષા વાપરે છે. દિલ્હીમાં ઘણા રાજાઓ અને ઘણા લૂંટારાઓએ પણ શાસન કર્યું, તેઓએ લોકોને આપણી ભાષાનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ પણ મૂક્યો, પરંતુ એવું થઈ શક્યું નહીં, તેથી જ દિલ્હીની આસપાસના તમામ રાજ્યો તેમની સ્થાનિક ભાષા બોલે છે, ચાલો આનો ઉપયોગ કરીએ.
પંજાબ અને હરિયાણા દિલ્હીની આસપાસ આવેલા હોવાથી ત્યાં પંજાબી, હિન્દી અને હરિયાણવી પણ બોલાય છે. ભોજપુરી પણ મોટે ભાગે દિલ્હીમાં બોલાય છે, કારણ કે ઉત્તર પ્રદેશ પણ ત્યાંથી નજીક છે. દિલ્હીની મુખ્ય ભાષા હિન્દી છે અને પંજાબીએ પણ વધુ ઓળખ મેળવી છે, તેથી દિલ્હીમાં ઘણી ભાષાઓ બોલાય છે.
દિલ્હીનું જૂનું નામ શું છે?
આ શહેર ઈન્દ્રપ્રસ્થ તરીકે જાણીતું હતું, જ્યાં એક સમયે પાંડવો રહેતા હતા. સમય જતાં, ઈન્દ્રપ્રસ્થની આસપાસ આઠ શહેરો આવ્યા: લાલ કોટ, દીનપનાહ, કિલા રાય પિથોરા, ફિરોઝાબાદ, જહાંપનાહ, તુગલકાબાદ અને શાહજહાનાબાદ. દિલ્હીમાં પાંચ સદીઓથી વધુ સમયથી રાજકીય ઉથલપાથલ જોવા મળી રહી છે.
દિલ્હીની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી?
1639 માં, મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંએ દિલ્હીમાં એક દિવાલ ધરાવતું શહેર બનાવ્યું, જે 1679 થી 1857 સુધી મુઘલ સામ્રાજ્યની રાજધાની રહ્યું. 18મી અને 19મી સદીમાં બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીએ લગભગ આખા ભારત પર કબજો જમાવ્યો હતો.
નવી દિલ્હી શા માટે પ્રખ્યાત છે?
દિલ્હી શહેર શેના માટે પ્રખ્યાત છે? દિલ્હી માત્ર ભારતની રાજધાની જ નહીં પરંતુ પર્યટનનું મુખ્ય કેન્દ્ર પણ છે. રાજધાની હોવાને કારણે ભારત સરકારની અનેક કચેરીઓ, રાષ્ટ્રપતિ ભવન, સંસદ ભવન વગેરે અને આધુનિક સ્થાપત્યના અનેક ઉદાહરણો અહીં જોઈ શકાય છે. પ્રાચીન શહેર હોવાથી તેનું ઐતિહાસિક મહત્વ પણ છે.
દિલ્હીને હવે નવી દિલ્હી કેમ કહેવામાં આવે છે?
તે બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન 1911 માં બાંધવામાં આવ્યું હતું, અને દિલ્હીના જૂના ભાગોની તુલનામાં તેની વિરોધાભાસી સ્થાપત્ય શૈલીને કારણે તેનું નામ નવી દિલ્હી રાખવામાં આવ્યું હતું. તે જૂના રાયસીના હિલ વિસ્તારમાંથી વિકસ્યું છે અને તે દિલ્હીના મોટા રાષ્ટ્રીય રાજધાની પ્રદેશ (NCT)નો એક ભાગ છે.
દિલ્હી કેટલા રાજ્યો સાથે તેની સરહદ વહેંચે છે?
દિલ્હી 28 ડિગ્રી 61′ ઉત્તર અક્ષાંશ અને 77 ડિગ્રી 23′ પૂર્વ રેખાંશ પર સ્થિત છે. તે ત્રણ બાજુઓથી હરિયાણા રાજ્યથી ઘેરાયેલું છે, ઉત્તર, પશ્ચિમ અને દક્ષિણ અને પૂર્વમાં ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્ય.
દિલ્હીનું નામ ક્યારે પડ્યું?
ધીલુ, જેને દિલુ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે મૌર્ય વંશના રાજા હતા. ઈતિહાસનો એક મત એ છે કે દિલ્હીનું નામ અહીંથી પડ્યું. ઈતિહાસનો એક સિદ્ધાંત એવો પણ છે કે તોમર વંશના રાજા ધવે તેનું નામ ધીલી રાખ્યું, જે પાછળથી દિલ્હી બન્યું.
દિલ્હીમાં કઈ નદી વહે છે?
રાષ્ટ્રીય રાજધાની, નવી દિલ્હી યમુના નદીના કિનારે સ્થિત છે.
છેલ્લા શબ્દો
મને આશા છે કે તમને ઉપર જણાવ્યા મુજબ દિલ્હી વિશેની માહિતી ગમી હશે. જો તમને ગમે તો તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો, જો તમને કોઈ પ્રશ્ન હોય તો કોમેન્ટમાં ચોક્કસ પૂછો. આભાર
દિલ્હી વિશે વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)
દિલ્હીમાં બે રાજ્યો કયા છે?
બે રાજ્યો કે જે નવી દિલ્હીની સરહદની બાજુમાં છે તે ઉત્તર પ્રદેશ અને ઉત્તરાંચલ છે.
શું દિલ્હી એક શહેર છે કે રાજ્ય?
દિલ્હી, સત્તાવાર રીતે રાષ્ટ્રીય રાજધાની પ્રદેશ દિલ્હી (NCT), એ ભારતનું એક શહેર અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે જેમાં ભારતની રાજધાની નવી દિલ્હી છે. નવી દિલ્હી એક શહેરી જિલ્લો છે જે દિલ્હી શહેરમાં સ્થિત છે.
બીજા રાજ્ય વિશે જાણો:
